Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı: Yeni Yönetmelikler ve Mühendislik Yaklaşımları - Yapı İnşaat Dergisi
Bizimle iletişime geçin

GENEL

Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı: Yeni Yönetmelikler ve Mühendislik Yaklaşımları

Yayınlandı

-

Türkiye gibi aktif fay hatlarının geçtiği bir coğrafyada, depreme dayanıklı yapı tasarımı yalnızca mühendislik başarısı değil; aynı zamanda toplumsal sorumluluktur. Son yıllarda yaşanan yıkıcı depremler, yapı güvenliğinin önemini bir kez daha gündeme getirmiştir. Bu nedenle yapı sektöründe, yeni yönetmeliklere uyumlu, bilimsel temellere dayanan ve teknolojik gelişmelerle desteklenen bir anlayış zorunlu hale gelmiştir.

1. Deprem Yönetmeliği 2018 ve Güncellemeleri

Türkiye’de depreme dayanıklı yapıların tasarımına yön veren temel doküman Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018’dir. 2007 yönetmeliğinin ardından gelen bu yeni düzenleme, mühendislik uygulamalarında ciddi değişiklikler ve modern yaklaşımlar getirmiştir. Öne çıkan bazı başlıklar: Performansa dayalı tasarım modeli Yeni bina türleri ve malzemelere özel tanımlar Deprem tehlike haritasının güncellenmesi Taşıyıcı sistem davranış katsayılarında değişiklik Zemin sınıflandırmasının genişletilmesi Yönetmelik, hem betonarme hem de çelik yapılar için daha ayrıntılı analiz ve performans beklentilerini zorunlu kılar.

2. Performansa Dayalı Tasarım Yaklaşımı

Yeni yönetmelikle birlikte performans temelli tasarım anlayışı öne çıkmıştır. Bu yaklaşıma göre, bir yapının sadece “çökmemesi” yeterli değildir. Belirli bir deprem seviyesinde yapının nasıl davranacağı, ne tür hasar alacağı ve fonksiyonunu sürdürülebilirliği analiz edilir. Performans düzeyleri genellikle şöyle sınıflandırılır: Göçme Öncesi Can Güvenliği Yapısal Hasar Kullanımda Kalma Bu yöntem özellikle hastane, okul, AVM gibi kamuya açık binalarda zorunlu hale gelmiştir.

3. Zemin Etüdü ve Mikro-bölgeleme Çalışmaları

Depreme dayanıklı yapı tasarımında zemin verisi hayati önem taşır. Yapının oturduğu zeminin türü, sıvılaşma riski, eğim durumu ve taşıma kapasitesi doğrudan tasarımı etkiler. Son dönemde yaygınlaşan mikro-bölgeleme çalışmaları sayesinde, bir ilin, ilçenin hatta mahallenin sismik karakteristiği belirlenmekte ve yapılaşma bu doğrultuda yönlendirilmektedir. Zemin sınıfları: ZA, ZB, ZC, ZD, ZE olarak sınıflandırılır. Özellikle ZE gibi zayıf zeminlerde, taşıyıcı sistem detaylarının özel olarak tasarlanması gerekir.

4. Taşıyıcı Sistem Seçiminde Yeni Yaklaşımlar

Deprem anında en kritik işlevi gören yapı öğeleri taşıyıcı sistemlerdir. Doğru malzeme, geometri ve detaylandırma ile can güvenliği büyük ölçüde sağlanabilir. Güncel taşıyıcı sistem çözümleri: Perdeli betonarme sistemler Çelik çerçeve + betonarme perde hibrit yapılar Sönümleyici (damping) sistemler Temel izolasyonu (base isolation) Sismik mafsallı bağlantılar Özellikle yüksek yapılar, köprüler ve endüstriyel tesislerde bu sistemlerin kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.

5. Deprem İzolatörleri ve Enerji Sönümleyiciler

Son yıllarda teknolojik gelişmelerin etkisiyle deprem izolatörleri ve enerji sönümleyici sistemler, yapıların depreme dayanıklılığını artırmada önemli rol oynamaktadır. Deprem izolatörü, yapının temelinde kullanılarak sarsıntının yapıya iletilmesini azaltır. Türkiye’de bazı şehir hastaneleri, havaalanları ve kamu binalarında zorunlu hale getirilmiştir. Enerji sönümleyiciler ise taşıyıcı sistem içinde yer alarak, deprem anında oluşan enerjiyi yapıya zarar vermeden absorbe eder.

6. Yapay Zeka ve Simülasyon Teknolojilerinin Kullanımı

Deprem mühendisliğinde, yapay zeka destekli analiz yazılımları ve 3D simülasyonlar artık vazgeçilmez hale gelmiştir. Bu teknolojiler, bir yapının farklı deprem senaryolarındaki davranışlarını önceden görmeyi ve buna göre müdahale etmeyi mümkün kılar. Kullanılan bazı yazılımlar: ETABS SAP2000 Sta4CAD Plaxis Ansys (sismik modelleme amaçlı) Bu yazılımlar, hem mimarlara hem de mühendislik ekiplerine projenin dayanıklılığını çok boyutlu olarak değerlendirme imkanı sunar.

7. Mevcut Binaların Güçlendirilmesi

Sadece yeni binaların değil, mevcut yapı stokunun da depreme karşı güçlendirilmesi gerekir. Türkiye genelinde özellikle 2000 öncesi yapılan konutların önemli bir kısmı risklidir. Güçlendirme yöntemleri: Karbon fiber kaplama Mantolama ile kolon-kiriş takviyesi Çelik çapraz takviyeler Sismik perde ilavesi Temel altı enjeksiyon ile zemin iyileştirmesi Bu işlemler, binayı yıkmadan yeniden işlevsel ve güvenli hale getirebilir.

8. Eğitim, Denetim ve Uygulama Kalitesi

Depreme dayanıklı yapı sadece çizim masasında değil, şantiye uygulamasında ve denetimde kazanılır. Bu nedenle; Şantiye personeli ve uygulayıcı ustaların eğitimi Bağımsız denetim firmalarının etkin çalışması Malzeme kalitesi ve imalat kontrolleri Proje müellifi sorumluluklarının takibi gibi konular hayati önem taşır. Aksi halde en iyi projeler bile sahada başarısız olabilir.

Okumaya Devam Et
Yorum Yapmak İçin Tıkla

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

GENEL

Volvo Trucks, Göz Takip Teknolojisi İle Sürücü Uyarı Destek Sistemini Üst Seviyeye Taşıyor!

Yayınlandı

-

Volvo Trucks, uzun yol şoförlerini desteklemek ve yol güvenliğini artırmak amacıyla “Sürücü Uyarı Destek Sistemi”ni (Driver Alert Support) “Göz-Takip Kamerası” ile güçlendiriyor!

Volvo Trucks, uzun saatler boyunca yolculuk yapan kamyon şoförlerinin dikkat ve konsantrasyonlarının korunması için yeni teknolojileri devreye alıyor. Volvo Trucks, mevcut sistemini daha da geliştirerek yorgunluk ya da dikkatsizlik belirtileri gösteren sürücüleri tespit edip uyarıyor. Volvo Trucks, sürücülerin yanında olmayı ve trafikteki herkesin güvenliğini desteklemeyi hedefliyor. 

Volvo Trucks’ın geliştirilmiş “Sürücü Uyarı Destek Sistemi”, iki kamera kullanıyor. Yan taraftaki ekranın üzerine yerleştirilen yeni “Göz-takip Kamerası”, sürücünün bakış yönü üzerinden dikkat dağınıklığı belirtilerini tanıyor, sürücüyü açılan mesaj penceresiyle ve sesli uyarı ile bilgilendiriyor. Mevcut sistemde bulunan, öne dönük kamera ise şeridin konumunu, kamyonun şerit içindeki yerini ve yol kenarına yakınlığını izliyor. Böylece uyku halindeki ya da dikkat dağınıklığı yaşayan bir sürücünün tipik davranış özellikleri tespit edilebiliyor.

Volvo Trucks Trafik ve Ürün Güvenliği Direktörü Anna Wrige Berling; “Birkaç saatlik sürüşün ardından direksiyon başında uyanık ve odaklı kalmak zor olabilir. Geliştirilmiş Sürücü Uyarı Destek Sistemimiz, yorgunluk ya da dikkatsizlik belirtileri gösteren bir sürücüyü algılama ve uyarmada çok daha iyi sonuçlar veriyor. Amacımız, sürücüleri desteklemek ve onlar ile aynı yolu paylaşan kişileri korumaya yardımcı olmak. Sürekli olarak ek güvenlik sistemleri geliştiriyoruz ve devreye alıyoruz. Volvo Trucks’ta uzun vadeli vizyonumuz olan ‘Sıfır Kaza’ ve güvenlik yaptığımız her faaliyetin merkezinde yer alıyor” dedi. 

Sistem, güncel GSR2 (General Safety Regulation) standardını karşılıyor

Temmuz 2026’da yürürlüğe girecek ikinci adım dahil olmak üzere, Avrupa Birliği (AB) içindeki tüm kamyonların “Gelişmiş Sürücü Dikkatsizlik Uyarısı” (ADDW) sistemleriyle donatılması şart koşuluyor. Göz-takip Kamerası, 18 km/s üzerindeki hızlarda aktif hale geliyor. 

Geliştirilmiş Sürücü Uyarı Destek Sistemi, AB’deki Volvo FH ve Volvo FM ile Volvo FL ve Volvo FE için standart olarak sunulacak. Sistem ayrıca Norveç, İsviçre ve Birleşik Krallık gibi bazı AB dışı pazarlarda da geçerli olacak. Diğer pazarlarda ise isteğe bağlı sipariş edilebilecek. Sistem, Kasım 2025’te üretime geçiyor. AB dışındaki pazarlarda, bugünkü ön kameralı Sürücü Uyarı Destek Sistemi sunulmaya devam edilecek.

Güvenlik, Volvo Trucks için temel bir değer. Şirketin en çok satılan modelleri Volvo FH ve Volvo FM, 2024’te ağır kamyonlar için ilk kez gerçekleştirilen Euro NCAP güvenlik testlerinde, en yüksek puan olan 5 yıldız ile ödüllendirildi. Volvo Trucks’ın 2024’teki ilk başarısının ardından; Euro NCAP’in 2025 yılında gerçekleştirdiği, ağır ticari araçlara yönelik ikinci güvenlik testinde, hem Volvo FH Aero hem de Volvo FM, en yüksek puan olan 5 yıldızla yeniden ödüllendirildi.

Geliştirilmiş Sürücü Uyarı Destek Sistemi özellikleri:

  • Sistem iki kameraya dayanıyor: Göz-takip Kamerası, sürücünün nereye baktığını izleyerek dikkatsizlik belirtilerini algılıyor. Ön yönlü kamera ise şerit işaretleriyle sürücünün direksiyon hareketlerini karşılaştırıyor. 
  • Dikkatsizlik ya da uykulu sürüş belirtileri algılandığında, ekranda açılan mesajla ve sesli uyarıyla bilgilendiriliyor. 
  • Dikkatsiz sürüş devam ederse sesli uyarı seviyesi yükseliyor.
  • Sistem, kontağın açılmasıyla otomatik olarak devreye giriyor.

Okumaya Devam Et

GENEL

TÜRKİYE ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE OYAK VE SİNTEK’TEN ÖNEMLİ İŞ BİRLİĞİ

Yayınlandı

-

Türkiye çimento sektöründe kapasite artışına yönelik yatırımlar hız kesmeden devam ediyor. Bu kapsamda OYAK Çimento Fabrikaları A.Ş.’nin İskenderun Tesisi’nde inşaatı süren 120 t/h kapasiteli çimento değirmeni projesinin taahhüt işlerini Sintek Group başarıyla yürütüyor. Proje kapsamında Sintek Group; fore kazık, hafriyat, inşaat, mekanik işler, topraklama, yardımcı ekipman tedariği ve proje yönetimini üstlenerek, tesisin modernizasyon ve kapasite artış sürecine önemli katkı sağlıyor. Yer tesliminin ardından 12 ay 21 gün içerisinde, 1. aşama kapsamında katkı besleme hatları, yardımcı tesisler ve 2 bin ton kapasiteli çelik çimento silosu; 2. aşama kapsamında ise 20 bin ton kapasiteli betonarme çimento silosunun tamamlanması hedefleniyor…

Sintek Group, Türkiye çimento sektöründeki önemli projelerden biri olan OYAK Çimento İskenderun Tesisi Çimento Değirmeni inşaatında kritik görev üstleniyor. İnşaat kapsamında bugüne kadar yaklaşık 22 bin m³ beton döküldü ve 4 bin 800 ton demir kullanıldı. 20 bin ton kapasiteli çimento silosu, kayar kalıp yöntemiyle inşa edildi. Tüm ünitelerin inşaat işleri tamamlanırken, yol ve saha düzenleme çalışmaları ise devam ediyor. Mekanik işlerde bugüne kadar 2 bin 617 ton ekipmanın montaj ve demontajı, 1.623 ton çelik montajı başarıyla yapıldı. Proje kapsamında; çimento değirmeni, taşıma hatları, katkı besleme alanı, 2 bin tonluk çelik silo ve 20 bin tonluk betonarme silo, yollar, istinat duvarları, kompresör binası ve elektrik odasının yapımı Sintek Group tarafından yürütülüyor. Projenin sistem filtreleri, havalı bant, bunker, boru imalatları vb. ekipmanlar Sintek’in Ankara’daki atölyesinde üretiliyor. Diğer teknolojik ve mekanik ekipmanların bir kısmı da yerel üretimle sağlanıyor. Kamyon besleme bunkeri, çimento değirmeni besleme ve nakil hatlarının test ve devreye alımını yapan Sintek Group, her aşamasında mühendislik gücünü ve tecrübesini ortaya koyduğu OYAK Çimento İskenderun Tesisi Çimento Değirmeni projesini planlanan süre içerisinde tamamlamayı hedefliyor.

Okumaya Devam Et

GENEL

Pusula Holding Antalya’da Gerçekleştirilen Lansman Toplantısıyla Tanıtıldı

Yayınlandı

-

Türkiye’nin Önde Gelen Markaları Katılımevim, Birevim ve Pusula Portföy Yönetimi, Pusula Holding Çatısı Altında Güçlerini Birleştirdi.

Türkiye ekonomisine değer katmayı hedefleyen Pusula Holding, Antalya Rixos Sungate Otel’de düzenlenen özel bir lansman toplantısıyla kamuoyuna tanıtıldı. Etkinlik, Pusula Holding Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Turhan’ın ev sahipliğinde, holding bünyesindeki şirketlerin yöneticileri ve çalışanlarının katılımıyla gerçekleşti.

Toplantıda konuşan Serdar Turhan, Pusula Holding’in vizyonunu ve hedeflerini katılımcılarla paylaştı. Turhan, “Kararlı adımlarla başladığımız bu yolculukta birçok başarıya imza attık. Bugün daha güçlü bir yapıyla yolumuza devam ediyoruz. Katılımevim, Birevim, Pusula Portföy Yönetimi ve diğer şirketlerimizin Pusula Holding çatısı altında güçlerini birleştirmesiyle ülke ekonomisine daha büyük katkılar sunmayı hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Finans, yatırım, gayrimenkul ve ulaşım alanlarında faaliyet gösteren Pusula Holding, güçlü organizasyon yapısı, yenilikçi vizyonu ve sürdürülebilir büyüme hedefleriyle Türkiye’nin geleceğine yön vermeyi amaçlıyor.

Pusula Holding çatısı altında faaliyet gösteren şirketler arasında İktisat Katılım Bankası, Katılımevim Tasarruf Finansman A.Ş., Birevim Tasarruf Finansman A.Ş., Pusula Portföy Yönetimi A.Ş., Pusula Yatırım Menkul Değerler, Prime Car Filo Kiralama ve Havacılık, Katılımoto ve T6 Gayrimenkul bulunuyor.

Okumaya Devam Et

Son Yazılar

Trendler