Üretim odaklı ihracatı önceleyen Türkiye Ekonomi Modeli, “İhracat Ailesi”ne yeni yılda büyük sorumluluk yükledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi, 2022 ihracat hedefini 250 milyar dolar olarak açıkladı. Hedefe ulaşmada, ihracatı tabana yaymak ve katma değerli ihracat lokomotif olacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın detaylarıyla açıkladığı Türkiye Ekonomi Modeli; üretime dayalı ve ihracat öncelikli bir temele dayandığı için ihracat, yeni modelin dinamosu hâline geldi. Pandemi dönemi ile birlikte tarihî rekorlara imza atan ihracat ailesi, ülke ekonomisinin büyümesinde son dönemde önemli rol oynadı. İhracatçılar, yeni ekonomi modelinde ise devletin de desteğiyle daha büyük hedeflere odaklandı. Türkiye İhracatçılar Birliği (TİM) Başkanı İsmail Gülle: “Model, ihracat ekseninde büyüme modeli! Bundan memnuniyet duyuyoruz ve bu sorumlulukla çalışıyoruz. ‘Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye’ hedefimize el birliğiyle ulaşacağız. 2022’de bunu gerçekleştireceğimize inanıyorum.” açıklamasını yaptı.
Dört nihai hedefi bulunan yeni ekonomi modelinin ana hedefi, cari açık sorununu kalıcı olarak ortadan kaldırmak. Böylece büyümenin yüksek olduğu dönemlerde cari açığın çok fazla artması ve ekonominin küçüldüğü dönemlerde cari fazla sarmalından çıkılmış olacak. İkinci hedef ise orta gelir sarmalından kurtularak katma değerli ihracatla kişi başı geliri artırmak. Modelin diğer nihai iki hedefi ise sürdürülebilir bir büyüme ve küresel değer zincirinde üst sıralara yükselmek. Yeni modelin lokomotifi ihracat olurken yenilikçi, katma değeri yüksek teknoloji ürünlerin ihracatı özendirilecek. Enerji, savunma sanayii, havacılık, ilaç, tarım ve hayvancılık sektörleri için yeni bir teşvik politikası geliştirilecek. Model ile ilgili Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada: “Küresel olanak ve risklerin, pazara yakın, maliyet avantajına sahip, dijital altyapısını geliştiren, nitelikli insan sermayesine sahip, katma değerli ve yeşil üretim yapabilen, cari dengesi ve borçluluk oranı sürdürülebilir olan ülkeleri ön plana çıkaracak olması, bu modelin ülkemiz için hayati seviyede elzem olduğunu göstermektedir.” denildi. Ayrıca katma değerli üretim ile ithal girdinin önlenebileceği sektörlere, küresel iklim değişikliğinin önemli oranda etkilediği tarıma, cari açığı azaltmada kritik rolü olan turizme ve istihdamın artırılmasına öncelik verileceği vurgulandı.
TÜRKİYE’YE ARTAN TALEP, BELİRLEYİCİ OLDU
Yeni modele geçiş kararında hiç şüphesiz ihracat performansının pandemi döneminde gösterdiği yüksek başarı oldu. Küresel ölçekte yüksek enflasyonu tetikleyen en önemli faktör olan tedarik zincirlerindeki aksama, tedarik sürecini kısaltma ve daha güvenli hâle getirme eğilimi Türkiye’ye ilgiyi artırdı. Böylelikle Türkiye ihracatı aylık bazda 20 milyar dolar bandını aşarak önemli bir ivme kaydetti ve yıllık ihracat değeri, tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. 2021 yılı ihracatı 225,4 milyar dolar oldu. İhracatçıların 2022 yılı hedefi ise 250 milyar dolar düzeyinde. Türkiye modelinin, düşük maliyete dayalı üretim ve ihracat odaklı büyümeyi esas aldığına vurgu yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: “Türkiye’nin Avrupa ile Uzak Doğu arasında en büyük üretim merkezi olduğu herkesin malumu” diyerek bu model ile belirlenen hedeflere ulaşılabileceğinin altını çiziyor. Ekonomi kanadı, oluşan talebi Türkiye’nin önüne çıkan tarihî fırsat olarak görüyor ve ülkenin lojistik alt yapısı, üretim kapasitesi, ihracat ve doğrudan yabancı yatırım çekme kabiliyetinden yararlanılarak fırsatın değerlendirilebileceğine inanıyor.
İHRACATÇILARA ÖZEL FON KURULDU
İhracatın, ekonomik büyüme üzerindeki pozitif etkisinin artırılması ve sürdürülebilir kılınması için tabana yayılması önem taşıyor. Türkiye ekonomisine 10 puanın üstünde bir katkısı olan ihracatın payını daha yükseltmek için ihracatçılara yönelik de destek paketleri hayata geçiriliyor. Bu çerçevede 2021 yılının son çeyreğinde “İhracat Kredi Garanti Fonu” sadece ihracatçıların erişimine açık, ihracatçıların finansmana erişiminde teminat sorununu ortadan kaldırmayı amaçlayan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi (İGE) kuruldu. İGE aracılığıyla teminat yetersizliği nedeniyle çeşitli kredi ve destek imkânlarından yeterince yararlanamayan ihracatçıların krediye erişimleri kefalet suretiyle sağlanacak. Şirket, öncelikle 10 milyon lira sermaye ile Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin yüzde 95 (9 milyon 500 bin lira) Eximbank’ın yüzde 5 (500 bin lira) ortaklığı ile 14 Ekim’de kuruldu. 61 ihracatçı birliğinin de gerekli sermaye katkısı ile şirkete ortak olması yönünde kanun çalışmaları devam ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın müjde olarak açıkladığı ve yönetiminde Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin de yer alacağı İstanbul Fuar Merkezi’nin kurulması çalışmaları da devam ediyor.
BAŞKAN GÜLLE: HER AY 2 BİN YENİ İHRACATÇI KAZANIYORUZ
Yeni modelin esas faktörü olmaktan, bu ülkenin büyümesi ve gelişmesi için hazırlanan modelin üzerine temellendiği bir kurumu temsil etmekten dolayı gurur duyduğunu ifade eden TİM Başkanı İsmail Gülle, bunun karşılığını vermekten de mutluluk duyduklarını belirterek şunları söyledi: “Göreve geldiğimizde 60 binler seviyesinde olan ihracat ailemizi, 100 binler seviyesine çıkarttık. Her ay bin 500, 2 bine yakın firmamız, ihracata başlıyor. Ayrıca tasarım ve inovasyon açısından farkındalık yaratarak katma değerli ihracatı artırmaya devam ediyoruz. Bu anlamda gerçekleştirdiğimiz, Türkiye İnovasyon Haftası ve Design Week Türkiye etkinliklerimiz, sadece yurt içinde değil dünya genelinde de ilgiyle takip ediliyor. Katma değeri yüksek daha fazla ihracat ile hedeflerimize ulaşabiliriz.”
CARİ FAZLA 2022’DE DE DEVAM EDECEK
TİM Başkanı İsmail Gülle cari fazla için 2022 yılını işaret etti: “Yaklaşık son iki yıla baktığımızda, pandemiyle gelen bu krizler silsilesine Türkiye sağlam bir yapıyla girdi. Türkiye, güçlü bankacılık sektörü, zengin enerji kaynakları, güçlü lojistik altyapısı, artan turizm gelirleri, sürdürülebilir ve gelişen sanayi üretimi ve ihracatta eriştiği tarihî başarılarla dünyanın yaşadığı küresel ekonomik sorunlardan en az etkilenen ülkelerden biri olmayı başardı. 2021’de cari fazla verdiğimiz aylar oldu ve cari işlemlerdeki faz ile 2022’de de devam edecek. Güçlü bir ekonomik yapımız var. Cumhurbaşkanımız liderliğinde hayata geçirilen üretim, istihdam ve ihracat odaklı yeni ekonomi modeli, ülkemizin küresel krizler arasında yakaladığı ticarî fırsatların da önünü açacak. Merkez Bankası’nın kur garantisi ile ihracatçının fiyat yapması ve kur kaybından dolayı bir kaybı varsa ihracatçının kafasını rahat ettirecek. Nasıl ki pandeminin ilk şokunda üretim ve ihracatı aksatmayıp küresel krizi bir fırsata dönüştürerek ihracatta rekorlara imza attıysak bugün de aynı şekilde milli paramızın istikrarına yönelik atılan adımları destekleyerek ülkemize hizmet etmeye devam etmeliyiz.”
İHRACAT”SÜPER LİG”E ÇIKTI
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 7’den 7 0’e toplumun tüm kesimlerine ihracatı tanıtmak ve tabana yaymak amacıyla sürdürdüğü projelerine bir yenisini daha ekledi. TİM, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ile iş birliğine giderek futbolseverlere ulaşmak için yeşil sahalara indi. Yapılan iş birliği kapsamında, Spor Toto Süper Ligi’nde sezonun geri kalanında ev sahibi takımların sahasında oynanacak karşılaşmalarda “İhracatımız Şampiyonlar Ligi’nde, Hedef 250 milyar dolar” ibareli pankartla çıkılacak. Proje ilk olarak, ligin 21’inci haftasında oynanan Sivasspor-Trabzonspor müsabakasıyla başladı. Proje hakkında bilgi veren TİM Başkanı İsmail Gülle, şu açıklamalarda bulundu: “TFF, ihracat ektörüne yönelik duyarlılığı artırmak için başlattığımız kampanyaya verdiği destek çok önemli. İhracat, Türkiye’nin büyümesi ve gelişmesindeki en önemli itici güç. 2021 yılında üst üste rekorlar kırarak 225 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Artık yeni ligdeyiz. Nasıl ki kulüpler düzeyinde en önemli organizasyon Şampiyonlar Ligi ise biz de artık ihracatta Şampiyonlar Ligi’ndeyiz. Şimdi hedefimiz 250 milyar dolar ihracat. En büyük hedefimiz olan ‘Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye’ye ulaşmaya bir adım daha yaklaştık. Bu proje ile ihracat kültürünü toplumun her kesimine ulaştırmak için önemli kampanyayı başlattık. Böylece daha çok ihracatçıya ve daha fazla ihracata ulaşacağız.”
| BEŞ ÖNEMLİ ADIM ATILDI • Şirketlerin, yatırım, fon ve ortaklıklarından elde edilen kâr payları kurumlar vergisinden istisna kılındı. • Temettü ödemeleri üzerindeki stopaj yüzde 15’ten yüzde 10’e indirildi. • İhracatçı ve sanayi şirketleri için kurumlar vergisi bir puan indirildi. • Devlet iç borçlanma senedinde stopaj oranı eurobondlarda olduğu gibi yüzde 10’dan yüzde 0’a düşürülerek tamamen kaldırıldı. • Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki (BES) devlet katkısı yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarıldı. |
| İHRACATI DEĞERLİ HÂLE GETİRECEK ADIMLAR 1. Mega endüstri bölgeleri kurulacak. 2. Elektrikli araç endüstrisi teşvik edilecek. 3. Sektörel beceri haritaları çıkarılacak. 4. Katıma değeri yüksek üretim ve yatırım yapan; verimlilik odaklı büyümeyi tetikleyen ulusal ve küresel ölçekte talep gören veya görmesi beklenen ürün ve hizmetleri üreten sektör ve firmalar öncelikli desteklenecek. 5. Enerji, savunma sanayii, havacılık ve ilaç gibi stratejik sektörler ile tarım ve hayvancılık gibi yaşamsal öneme sahip sektörlere kredide öncelik tanınacak. 6. Küresel iklim değişikliğinin etkileri dikkate alınarak yenilikçi tarım projeleri desteklenecek. 7. Yatırım teşviki kapsamında kredi verilecek ve kefalet sağlanacak. 8. Katma Değer Vergisi (KDV) mevzuatı sadeleştirilecek. |
TCMB, ENFLASYON BEKLENTİLERİNİ YUKARI YÖNLÜ REVİZE ETTİ
Yeni ekonomi modeli sonrası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ilk enflasyon tahminlerini 27 Ekim’de düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı. Merkez Bankası’nın 28 Ekim 2021’de yayımladığı son Enflasyon Raporu’nda yüzde 11,8 olarak öngördüğü 2022 yıl sonu enflasyonun tahminini yüzde 23,2 olarak güncelledi. Yüzde 7 olarak tahmin edilen 2023 yılı sonun enflasyon tahmini de revize edilerek yüzde 8,4 seviyesine yükseltildi.
2022 yıl sonu için yüzde 13,9 olarak öngörülen gıda fiyatları enflasyonu beklentisi de yüzde 24,2’e çıkartıldı. 2023 yıl sonu için gıda enflasyonu öngörüsü ise yüzde 10 olarak açıklandı.
Ekim 2021’de açıklanan enflasyon raporunda 2021 yıl sonu için yüzde 18,4 oranında bir enflasyon tahmini açıklanmıştı fakat Aralık 2021’de yıllık tüketici enflasyonu yüzde 36,08 ile 19 yılın zirvesine ulaşmıştı.
